متن درس دوم
الدَّرْسُ الثاني
الْمَواعِظُ الْعَدَديَّةُ مِن رَسُولِ اللهِ ﷺ
سبع يجري للعبد أجرهن، وهو في قبره، بعد موته سَبْعُ يَجْرِي لِلْعَبْدِ أَجْرُهُنَّ وَهُوَ
في قَبْرِهِ بَعدَ مَوتِهِ : مَنْ عَلَّمَ عِلْماً، أَوْ أَجْرِى
نَهْراً، أَوْ حَفَرَ بِئراً، أَوْ غَرَسَ نَخْلاً ، أَوْ
بنى مسجداً، أَوْ وَرَّثَ مُصْحَفاً، أَوْ تَرَكَ
وَلَداً يَسْتَغْفِرُ لَهُ بَعدَ مَوتِهِ.
جَعَلَ اللهُ الرَّحْمَةَ مِئَةَ جُزءٍ، فَأَمْسَكَ عِندَهُ تِسْعَةً وَتِسْعينَ جُزءاً وَأَنزَلَ
فِي الْأَرْضِ جُزءاً واحِداً، فَمِنْ ذَلِكَ الْجُزءِ يَتَرَاحَمُ الْخَلْقُ.
إِنَّ طَعَامَ الْوَاحِدِ يَكْفِي الاثْنَيْنِ، وَطَعامَ الِاثْنَيْنِ يَكْفِي الثَّلاثَةَ وَالْأَربَعَةَ،
كلوا جميعاً وَلا تَفَرَّقُوا ، فَإِنَّ الْبَرَكَةَ مَعَ الْجَمَاعَةِ.
اثنانِ خَيْرٌ مِن وَاحِدٍ وَثَلاثَةٌ خَيْرٌ مِنِ اثْنَيْنِ وَ أَربَعَةٌ خَيْرٌ مِن ثَلاثَةٍ؛ فَعَلَيْكُم
بِالْجَمَاعَةِ.
مَن أَخلَصَ لِلَّهِ أَربَعينَ صَباحاً، ظَهَرَتْ يَنابيعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ.
أَرْبَعَةٌ قَليلُها كَثِيرُ : الْفَقْرُ وَ الْوَجَعُ وَ الْعَداوَةُ وَالنَّارُ.
الْعِبَادَةُ عَشَرَةُ أَجزاء، تِسْعَةُ أَجزاءٍ فِي طَلَبِ الْحَلالِ.
پاسخ و معنی متن درس دوم درس اول عربی دهم
این درس شامل چند حدیث و پند ارزشمند از رسول خدا (ص) است که بیشتر به موضوعات اخلاقی، دینی، و اهمیت کارهای خیر میپردازد. چون این درس دارای اعداد است، به آن «مَواعِظُ الْعَدَديَّةُ» (پندهای عددی) گفته میشود.
## پندهای پیامبر (ص)
### ۱. [cite_start]هفت کار که اجرشان باقی است
**«سَبْعُ يَجْرِي لِلْعَبْدِ أَجْرُهُنَّ وَهُوَ فِي قَبْرِهِ بَعدَ مَوتِهِ : مَنْ عَلَّمَ عِلْماً، أَوْ أَجْرِى نَهْراً، أَوْ حَفَرَ بِئراً، أَوْ غَرَسَ نَخْلاً ، أَوْ بَنَى مَسْجِداً، أَوْ وَرَّثَ مُصْحَفاً، أَوْ تَرَكَ وَلَداً يَسْتَغْفِرُ لَهُ بَعدَ مَوتِهِ.»** [cite: 141, 142, 146, 147, 148][cite_start]
* **ترجمه:** هفت چیز است که اجر آنها پس از مرگ، در قبر برای بنده جاری میشود: کسی که **علمی را بیاموزد**، یا **نهری را جاری کند**، یا **چاهی حفر کند**، یا **درختی (خرما) بکارد**، یا **مسجدی بسازد**، یا **قرآن (مصحف) به ارث بگذارد**، یا **فرزندی از خود به جای بگذارد که پس از مرگ برایش آمرزش بطلبد (استغفار کند).** [cite: 141, 142, 146, 147, 148]
* **نکته:** این اعمال به **صدقهٔ جاریه** معروفند، یعنی کارهایی که خیر و سود آنها حتی پس از فوت فرد ادامه پیدا میکند.
### ۲. [cite_start]رحمت الهی
**«جَعَلَ اللهُ الرَّحْمَةَ مِئَةَ جُزءٍ، فَأَمْسَكَ عِندَهُ تِسْعَةً وَتِسْعينَ جُزءاً وَأَنزَلَ فِي الْأَرْضِ جُزءاً واحِداً، فَمِنْ ذَلِكَ الْجُزءِ يَتَرَاحَمُ الْخَلْقُ.»** [cite: 150, 151]
* **ترجمه:** خداوند، رحمت را **صد جزء** قرار داد؛ [cite_start]**نود و نه جزء** آن را نزد خود نگه داشت [cite: 150] [cite_start]و **یک جزء** آن را به زمین فرو فرستاد. [cite: 151] [cite_start]پس، از همان یک جزء است که آفریدگان به هم مهربانی میکنند. [cite: 151]
### ۳. [cite_start]برکت در جماعت
**«إِنَّ طَعَامَ الْوَاحِدِ يَكْفِي الاثْنَيْنِ، وَطَعامَ الِاثْنَيْنِ يَكْفِي الثَّلاثَةَ وَالْأَربَعَةَ، كُلُوا جَمِيعاً وَلا تَفَرَّقُوا ، فَإِنَّ الْبَرَكَةَ مَعَ الْجَمَاعَةِ.»** [cite: 153, 154][cite_start]
* **ترجمه:** همانا غذای یک نفر برای **دو نفر** کافی است، و غذای دو نفر برای **سه نفر و چهار نفر** کافی است. [cite: 153] [cite_start]همگی با هم بخورید و پراکنده نشوید، زیرا برکت با جماعت است. [cite: 154]
**«اثنانِ خَيْرٌ مِن وَاحِدٍ وَثَلاثَةٌ خَيْرٌ مِنِ اثْنَيْنِ وَ أَربَعَةٌ خَيْرٌ مِن ثَلاثَةٍ؛ [cite_start]فَعَلَيْكُم بِالْجَمَاعَةِ.»** [cite: 155, 156]
* **ترجمه:** دو نفر بهتر از یک نفر است، و سه نفر بهتر از دو نفر، و چهار نفر بهتر از سه نفر است؛ [cite_start]پس بر شما باد به **جماعت** (همراهی). [cite: 155, 156]
### ۴. [cite_start]حکمت چهلروزه
**«مَن أَخلَصَ لِلَّهِ أَربَعينَ صَباحاً، ظَهَرَتْ يَنابيعُ الْحِكْمَةِ مِنْ قَلْبِهِ عَلَى لِسَانِهِ.»** [cite: 157][cite_start]
* **ترجمه:** کسی که **چهل روز** برای خدا اخلاص ورزد (یکرنگ شود)، چشمههای حکمت از قلبش بر زبانش جاری میشود. [cite: 157]
### ۵. [cite_start]چهار چیز که اندکشان هم زیاد است
**«أَرْبَعَةٌ قَليلُها كَثِيرُ : الْفَقْرُ وَ الْوَجَعُ وَ الْعَداوَةُ وَالنَّارُ.»** [cite: 158][cite_start]
* **ترجمه:** چهار چیز است که کمِ آنها هم زیاد است: **فقر، درد (بیماری)، دشمنی، و آتش.** [cite: 158]
* **توضیح:** یعنی حتی اندکی از این موارد هم میتواند آسیب زیادی برساند و نباید آنها را ناچیز شمرد.
### ۶. [cite_start]اجزای عبادت
**«الْعِبَادَةُ عَشَرَةُ أَجزاء، تِسْعَةُ أَجزاءٍ فِي طَلَبِ الْحَلالِ.»** [cite: 158][cite_start]
* **ترجمه:** عبادت **ده جزء** است، **نُه جزء** آن در طلب (به دست آوردن) روزی حلال است. [cite: 158]
واژه نامه
المعجم:
آفریدگان به هم مهربانی می کنند
يَتَرَاحَمُ الْخَلْقُ
کاشت
غَرَسَ
جاری کرد
أجرى
جاری است ، جاری میشود
يجري
بخورید
كُلوا
مخلص شد، یکرنگ شد
أَخْلَصَ
آمرزش می خواهد
يَسْتَغْفِرُ
پراکنده نشوید
لا تَفَرَّقُوا
به دست گرفت و نگه داشت
أَمْسَكَ
بس است
يَكْفِي
صد
مئة
ساخت
بنى
برای دو نفر بس است
يَكْفِي الاثْنَين
جوی های پر آب
ینابیع
چشمه ها «مفرد: ينبوع»
به ارث گذاشت
وَرَثَ
یاد داد
عَلَّمَ
پاسخ و معنی واژه نامه درس دوم عربی دهم
این جدول شامل کلمات کلیدی و جدید درس دوم است که بیشتر آنها از احادیث و متون دینی انتخاب شدهاند.
| کلمهٔ عربی | معنی فارسی | نوع کلمه و توضیحات |
| :---: | :---: | :--- |
| [cite_start]**يَتَرَاحَمُ الْخَلْقُ** [cite: 162] | [cite_start]آفریدگان به هم مهربانی میکنند [cite: 162] | فعل مضارع و فاعل |
| [cite_start]**غَرَسَ** [cite: 162] | [cite_start]کاشت [cite: 162] | فعل ماضی (درخت و نخل کاشتن) |
| [cite_start]**أَجْرَى** [cite: 162] | [cite_start]جاری کرد [cite: 162] | فعل ماضی (جاری کردن آب) |
| [cite_start]**يَجْرِي** [cite: 162] | [cite_start]جاری است، جاری میشود [cite: 162] | فعل مضارع |
| [cite_start]**كُلُوا** [cite: 162] | [cite_start]بخورید [cite: 162] | فعل امر جمع مذکر |
| [cite_start]**أَخْلَصَ** [cite: 162] | [cite_start]مخلص شد، یکرنگ شد [cite: 162] | فعل ماضی |
| [cite_start]**يَسْتَغْفِرُ** [cite: 162] | [cite_start]آمرزش میخواهد [cite: 162] | فعل مضارع |
| [cite_start]**لا تَفَرَّقُوا** [cite: 162] | [cite_start]پراکنده نشوید [cite: 162] | فعل نهی جمع مذکر |
| [cite_start]**أَمْسَكَ** [cite: 162] | [cite_start]به دست گرفت و نگه داشت [cite: 162] | فعل ماضی |
| [cite_start]**يَكْفِي** [cite: 162] | [cite_start]بس است [cite: 162] | فعل مضارع |
| [cite_start]**مِئَة** [cite: 162] | [cite_start]صد [cite: 162] | عدد |
| [cite_start]**بَنَى** [cite: 162] | [cite_start]ساخت [cite: 162] | فعل ماضی (ساختن بنا) |
| [cite_start]**يَكْفِي الاثْنَين** [cite: 162] | [cite_start]برای دو نفر بس است [cite: 162] | ترکیب فعل و فاعل (و مفعول) |
| [cite_start]**يَنابيع** [cite: 162] | [cite_start]جویهای پر آب، چشمهها [cite: 162] | جمع مکسر (مفرد: يَنبوع) |
| [cite_start]**وَرَّثَ** [cite: 162] | [cite_start]به ارث گذاشت [cite: 162] | فعل ماضی |
| [cite_start]**عَلَّمَ** [cite: 162] | [cite_start]یاد داد [cite: 162] | فعل ماضی |
**نکتهٔ آموزشی:** افعالی مانند **غَرَسَ، أَجْرَى، أَخْلَصَ، أَمْسَكَ، وَرَّثَ، و عَلَّمَ** همگی فعل **ماضی** هستند و کاری را در گذشته بیان میکنند. افعالی مانند **يَجْرِي، يَكْفِي، و يَسْتَغْفِرُ** نیز **مضارع** هستند و به زمان حال یا آینده اشاره دارند.